Το όχι του ΚΑΣ το 2017 στον οίκο Gucci
Στα 19.220 ευρώ εκτιμάται η μετατροπή της Ακρόπολης σε «σκηνικό» για τη φωτογράφιση της συλλογής Cruises του οίκου Dior.
Δείτε επίσης: Το ΚΑΣ έδωσε άδεια στον οίκο Dior για φωτογράφιση σε πλήθος αρχαίων μνημείων
Δυστυχώς για την κυβέρνηση Μητσοτάκη και, ακόμα περισσότερο, για τους επιστήμονες που συγκροτούν το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, το κορυφαίο, ταυτοτικό για τη χώρα μας μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς τιμάται, εκτιμάται και παραχωρείται για εμπορική χρήση. Και μάλιστα, σύμφωνα με δημοσίευμα της Αυγής, θα δεχτεί περί τα 150 άτομα για την προετοιμασία και την υλοποίηση της φωτογράφισης και βαρύ εξοπλισμό, ενώ το Παλαιό Μουσείο Ακρόπολης θα μετατραπεί ούτε λίγο ούτε πολύ σε καμαρίνι για το σόου.
Με τον τρόπο αυτό η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να εμπεδωθεί από την κοινωνία η νεοαποικιακού τύπου αντίληψή της για τον πολιτισμό και να εφαρμόσει το στρατηγικό της σχέδιο για την τουριστικοποίησή του. Μόνο που η Ακρόπολη δεν αποτιμάται. Δεν είναι ξενοδοχείον «Η Ωραία Ελλάς». Είναι το DNA της Ελλάδας. Ωστόσο πληγώνεται βάναυσα το τελευταίο διάστημα. Η γνωμοδότηση του ΚΑΣ, τα χαράματα της Τετάρτης, μια κίνηση υψίστου συμβολικού φορτίου, αρνητικού, δυστυχώς, δεν άνοιξε απλώς τον δρόμο για την εν λόγω φωτογράφιση, με την οποία ο Dior επιθυμεί να αναβιώσει την αντίστοιχη που είχε πραγματοποιήσει στην Ακρόπολη το 1951, αλλά άνοιξε ακόμη μια μεγάλη πληγή και στο μνημείο και στην ελληνική κοινωνία. Και θέτει ακόμα πιο επιτακτικά το ερώτημα: πώς διαχειριζόμαστε τα κορυφαία μνημεία μας, πώς τα παραδίδουμε στις επόμενες γενιές και με ποιους τρόπους συμβολοποιούμε μια κληρονομιά που ανήκει στην παγκόσμια κοινότητα.
Τα έσοδα για το Δημόσιο
Αναρωτιόμασταν χθες αν το Ελληνικό Δημόσιο θα έχει επιπλέον έσοδα από τη φωτογράφιση του γνωστού οίκου μόδας στην Ακρόπολη και πέντε ακόμα εμβληματικά μνημεία ή γίνεται χαριστικά όλη η φασαρία και θα εισπράξει τα νόμιμα τέλη, σύμφωνα με τις κοστολογήσεις του ΟΔΑΠ (πρώην ΤΑΠ) για φωτογραφίσεις, κινηματογραφήσεις, αεροφωτογραφίσεις και αεροκινηματογραφήσεις στα μνημεία μας.
Με βάση τον ΟΔΑΠ, σε ό,τι αφορά την Ακρόπολη, για κάθε ημέρα φωτογράφισης με παρεμβολή προσώπου για εμπορικό σκοπό, το τέλος που πρέπει να καταβληθεί είναι 1.000 + ΦΠΑ 24%, για κάθε ημέρα αεροφωτογράφισης 500 ευρώ, για κάθε ημέρα κινηματογράφησης για εμπορικό σκοπό 1.600 ευρώ, για κάθε ημέρα αεροκινηματογράφησης 800 ευρώ, για δύο ημέρες προσωρινή παραχώρηση χρήσης του χώρου 6.000 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου σε όλα του ΦΠΑ 24%, ενώ για τέσσερις ημέρες προσωρινή παραχώρηση χρήσης του Παλαιού Μουσείου Ακρόπολης 1.500 ευρώ + ΦΠΑ 24% ή 300 ευρώ + ΦΠΑ 24% για κάθε ημέρα.
Ο Dior, για τη φωτογράφιση στην Ακρόπολη, ζήτησε να παραχωρηθεί το μνημείο στις 14 και 15 Ιουνίου για φωτογράφιση (από τις 5 μ.μ. έως τις 10 μ.μ.), δύο επιπλέον ημέρες, στις 12 και 13 Ιουνίου, για προετοιμασία, τρεις ημέρες για αεροφωτογράφιση, στις 13, 14 και 15 Ιουνίου, και δύο ημέρες, στις 14 και 15 Ιουνίου, για κινηματογράφηση – αεροκινηματογράφηση. Ζήτησε επίσης να παραχωρηθεί το Παλαιό Μουσείο της Ακρόπολης προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως χώρος προετοιμασίας από τις 12 έως και τις 15 Ιουνίου. Σύμφωνα με το αίτημα, μάλιστα, το Παλαιό Μουσείο θα «καταληφθεί» από τους συμμετέχοντες στη φωτογράφιση και θα μετατραπεί σε χώρο μακιγιάζ, κομμωτηρίου, βεστιαρίου και φαγητού.
Επιπλέον, ένα από τα εκθέματα του Παλαιού Μουσείου θα μεταφερθεί σε άλλη αίθουσα προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για τον βαρύ εξοπλισμό. Θα είναι μάλιστα τόσο ογκώδης που υπολογίζεται ότι θα χρησιμοποιηθούν οκτώ εννιάμετρα φορτηγά για τη μεταφορά του, για την οποία θα χρησιμοποιηθεί το αναβατόριο της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως.
Στην Ακρόπολη τελικά θα γίνει φωτογράφιση των μοντέλων, ενώ θα κινηματογραφηθεί μόνο το μνημείο, χωρίς παρεμβολή προσώπων. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, το μνημείο θα παραχωρηθεί μόνο μία ημέρα και θα παραμείνει ανοιχτό για το κοινό, αλλά μόνο μέχρι νωρίς το απόγευμα.
Τι ζητούσε ο Dior, τι δέχτηκε το ΚΑΣ
Ο Dior, σύμφωνα πάντα με έγκυρες πληροφορίες μας, ζήτησε να γίνει η φωτογράφιση στα τρία σημεία του μνημείου που είχε γίνει η φωτογράφιση του 1951 και σε επιπλέον τέσσερις χώρους. Δηλαδή, μπροστά από την ανατολική πλευρά του Παρθενώνα, μπροστά από την Πρόσταση των Καρυάτιδων του Ερεχθείου, μπροστά από την ανατολική πρόσοψη του Ερεχθείου, μπροστά από τη δυτική πλευρά του Παρθενώνα, μπροστά από την ανατολική πρόσοψη του Ερεχθείου, μπροστά από τη δυτική πλευρά του Ερεχθείου και το Πανδρόσειο, μπροστά στη δυτική πλευρά των Προπυλαίων και στην εξωτερική πλευρά της Πύλης Μπελέ.
Ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, μετά από μεγάλη συζήτηση στη συνεδρίαση της Τετάρτης, το ΚΑΣ μάλλον κατέληξε η φωτογράφιση να περιοριστεί στα τρία σημεία της παλαιάς φωτογράφισης, δηλαδή δυτικά του Παρθενώνα, μπροστά στην Πρόσταση των Καρυάτιδων και στο βόρειο άκρο των λαξευμένων στον βράχο βαθμίδων δυτικά του Παρθενώνα και επιπλέον μπροστά στην Πύλη Μπελέ και στα πλατώματα θέασης βόρεια του Ηρωδείου. Όπως και η διαδικασία της φωτογράφισης να μην κινηματογραφηθεί. Πάντως, με βάση την κοστολόγηση του ΤΑΠ, το κόστος φωτογράφισης για την ημέρα που παραχωρήθηκε είναι 19.220 ευρώ.
Άραγε τέλη χρήσης θα πληρώσει ο Dior στον ΟΔΑΠ (πρώην ΤΑΠ) για τη χρήση της φωτογράφισης και των κινηματογραφικών λήψεων στην Ακρόπολη, αλλά και στα άλλα μνημεία; Διότι η καταβολή των τελών χρήσης που τιμώνται ανάλογα με τα δευτερόλεπτα κινηματογραφικής λήψης και ανάλογα με τον αριθμό φωτογραφιών που θα δημοσιευθούν για τη διαφήμιση του οίκου διεθνώς, όπως και το πού θα δημοσιευτούν, δεν έχει διευκρινιστεί.
Διότι στα τέλη χρήσης είναι όλα τα λεφτά, αν αναλογιστεί κανείς ότι για χρήση απεικονίσεων για εμπορικούς και διαφημιστικούς σκοπούς, όπως είναι αυτή του Dior, κανονικά καταβάλλεται τέλος 1.500 ευρώ ανά απεικόνιση, ενώ σε ό,τι αφορά την κινηματογράφηση, τα τέλη κυμαίνονται από 10 έως 100 ευρώ ανά δευτερόλεπτο.
Εν τέλει τα νόμιμα τέλη θα καταβληθούν από τον Dior ή θα εφευρεθεί κάποια ερμηνεία τής εν λόγω ΥΑ, προκειμένου να γλυτώσει ο οίκος μόδας το μεγάλο έξοδο;
Τα τυφλά σημεία
Υπάρχουν όμως και πολλά τυφλά σημεία στην υπουργική απόφαση του 2011 που καθορίζει τα τέλη. Προβλέπει ότι τα τέλη μειώνονται κατά 50% αν η παραγωγή «προβάλλει διεθνώς την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό». Προβλέπει επίσης ότι δεν καταβάλλεται τέλος όταν μια παραγωγή θεωρηθεί ότι δεν έχει «άμεσα ή έμμεσα οικονομικό ή εμπορικό σκοπό». Και εδώ έρχεται το κερασάκι στην τούρτα, αν σκεφτεί κανείς ότι το αίτημα του Dior προωθήθηκε στο ΥΠΠΟΑ μέσω του υπουργείου Τουρισμού, το οποίο επικαλείται ότι «το γεγονός αυτό, δεδομένου ότι θα τύχει διεθνούς παρουσίασης από μεγάλα ΜΜΕ, θα συμβάλει στην προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό και στην ενίσχυση του τουρισμού».
Δεν είναι τυχαίο επίσης ότι διάφορα μέσα ενημέρωσης σπεύδουν να μας πείσουν ότι οι επιδείξεις μόδας δεν έχουν εμπορικό χαρακτήρα. Επιπλέον το υπουργείο Τουρισμού, στην προχθεσινή του ανακοίνωση, κάνοντας λάθος ακόμα και τον τίτλο της συλλογής «Cruise 2022» και μετατρέποντάς την σε «Resort 2022», αναφέρει ότι «η πρόταση του διεθνούς οίκου προβλέπει την παρουσίαση της ειδικής συλλογής ‘Resort 2022’, η οποία θα είναι αφιερωμένη στα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, με δημιουργίες που θα ετοιμαστούν στην Ελλάδα με ελληνικά υφάσματα και πρώτες ύλες, από Ελληνίδες και Έλληνες τεχνίτες και δημιουργούς, με στόχο την προβολή της ελληνικής παράδοσης και, παράλληλα, του ταλέντου και της τεχνογνωσίας των Ελλήνων στον χώρο αυτό».
Αυτό πάντως, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, δεν τεκμαίρεται από το αίτημα του Dior. Μήπως ο γαλλικός εκδοτικός οίκος θα βγάλει την «υποχρέωση» συνεργαζόμενος με ελληνικό οίκο μόδας; Από την άλλη, πού ακούστηκε να τιμάει τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 ένας οίκος μόδας; Και αυτό μάλιστα να το επικαλείται ένα ελληνικό υπουργείο; Την επέτειο την τιμάει η χώρα, όχι ένας εμπορικός οίκος. Άλλωστε το αίτημα του Dior λέει με σαφήνεια ότι σκοπός της τωρινής φωτογράφισης είναι η αναβίωση εκείνης που είχε γίνει το 1951 και πέραν αυτού ουδέν.
Το όχι του ΚΑΣ το 2017 στον οίκο Gucci
Όταν τα τότε μέλη του Συμβουλίου δεν ήθελαν την Ακρόπολη ως σκηνικό σε ντεφιλέ
Πέραν όμως όλων αυτών, το βασικό θέμα είναι ότι η Ακρόπολη παραχωρείται ως φόντο για τη φωτογράφιση ενός ντεφιλέ. Και το μεγάλο ερώτημα που τίθεται επίσης είναι ότι τρία, τουλάχιστον, μέλη του ΚΑΣ, που γνωμοδότησε ομόφωνα, συμμετείχαν και σε ένα άλλο ΚΑΣ, εκείνο του 2017, που επίσης ομόφωνα αρνήθηκε την πραγματοποίηση επίδειξης μόδας στην Ακρόπολη από τον οίκο Gucci.
Μάλιστα τόσο η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών Ελένη Μπάνου όσο και ο επικεφαλής των έργων συντήρησης της Ακρόπολης Μανώλης Κορρές και ο καθηγητής Νίκος Σταμπολίδης είχαν υπερθεματίσει ότι ο ιδιαίτερος πολιτιστικός χαρακτήρα του μνημείου της Ακρόπολης ως μοναδικού μνημείου και συμβόλου παγκόσμιας κληρονομιάς δεν συνάδει με τη συγκεκριμένη εκδήλωση. Σύμφωνα με όσα είχε καταγράψει τότε το ρεπορτάζ, ο καθηγητής Μανώλης Κορρές είχε αναφερθεί σε ένα φιλοσοφικό ζήτημα, ρωτώντας: Αν το ΚΑΣ έπρεπε να παραχωρήσει την Ακρόπολη σε έναν ενδιαφερόμενο, ποιος θα ήταν αυτός; «Ποιος θα ήθελε να ισχυριστεί ότι είναι ο πρώτος φορέας πολιτισμού ή επιστήμης στον κόσμο;» είχε πει.
Από την πλευρά της, η Ελ. Μπάνου είχε υποστηρίξει ότι εάν η Ακρόπολη δινόταν στον Gucci, αύριο σε άλλη εταιρεία και μεθαύριο σε άλλη, «τελικά αυτό το υπέρτατο μνημείο θα καταντήσει ένα σκηνικό, κάτι που δεν θα ήθελε κανείς να δει έτσι». Τι συνέβη τώρα, όταν, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, οι υπηρεσίες του υπουργείου, στη συνεδρίαση του ΚΑΣ για το αίτημα του Dior, ενώ εξέφρασαν επιφυλάξεις, τελικά ομοφώνησαν; Αναρωτιόμαστε τι υποστήριξαν, τα χαράματα της περασμένης Τετάρτης, οι δύο καθηγητές και η έφορος Πόλης Αθηνών. O tempora, o mores!
Μοντέλα χωρίς τακούνια και καπνός για εφέ
Σύμφωνα με το αίτημα του Dior, είκοσι μοντέλα, χωρίς τακούνια, θα φωτογραφηθούν με τις δημιουργίες του Dior στην Ακρόπολη, όπως και στο Ηρώδειο (στο οποίο μάλιστα, κατά τις πληροφορίες μας, ο οίκος επιδιώκει πιο θεατρική κίνηση των μοντέλων).
Για τη φωτογράφιση και την κινηματογράφηση στην Ακρόπολη θα απασχοληθούν συνολικά 138 άτομα, φωτογράφοι, βιντεογράφοι, βοηθοί, εκπρόσωποι του Dior αλλά και των εταιρειών παραγωγής Bureau Betak και Eight, ενώ θα έχουν πρόσβαση γύρω στα 150 άτομα.
Ενδιαφέρον είναι ότι, για την Αρχαία Αγορά, ο οίκος είχε ζητήσει να φωτογραφηθούν τα μοντέλα και μέσα στον Ναό του Ηφαίστου, όπως και να χρησιμοποιήσει καπνό για εφέ, αλλά και να έχει τον πλήρη έλεγχο του φωτισμού του μνημείου. Ζητούσε δηλαδή τον ορισμό της μετατροπής της Αρχαίας Αγοράς σε σκηνικό. Αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν επιτράπηκε εντέλει.
Σε σχέση με το Ηρώδειο, όπου ο οίκος ζητάει την αποκλειστική χρήση του μνημείου και της πλατείας στις 15 Ιουνίου από τις 10 το πρωί ώς τις 10 το βράδυ, τι θα γίνει με το Φεστιβάλ Αθηνών, στο πλαίσιο του οποίου, την επόμενη ημέρα, Δευτέρα 16 Ιουνίου, δίνει συναυλία η Ορχήστρα του Μουσικού Φλωρεντινού Μαΐου, υπό τον θρυλικό μαέστρο Ζούμπιν Μέτα;
